23 september 1974. Met de opening van zijn theatermuseum in ’t hartje van de stad Figueres gaat een droom van Salvador Dalí in vervulling. Eindelijk kon de genie een groot deel van zijn werk in één ruimte tentoonstellen. Vandaag de dag, meer dan veertig jaar later, leeft zijn droom voort en worden de bezoekers intense ervaringen geschonken. Al voordat we naar binnengaan ontdekken we bij een ommetje rond het gebouw de illusies en projecties van de scheppingskracht van de kunstenaar. Op de Plaça Gala-Salvador Dalí, voor en naast de voorgevel van het museum, treffen we een aantal van zijn lievelingsthema’s: de wetenschap (uitgebeeld door middel van een huldebetoon aan Newton op de trap naar de Carrer de la Jonquera), de academische kunst (met drie sculpturen van Meissonier op van banden gemaakte zuilen), de vernieuwende kunst (met de tv-obelisk van Wolf Vostell waarop de buste van Gala is aangebracht), alsmede het Catalaanse denken (met het monument voor Francesc Pujols en Ramon Llull, voor de museumgevel). We maken een compleet rondje om het gebouw heen en bekijken het vanuit verschillende hoeken. Op het dak en bij de ramen zijn vergulde figuren te zien en helemaal bovenaan het gebouw vallen gigantische eieren op. Deze verwijzen, naar het heet, naar de legende van de kinderen die de als zwaan verklede god Zeus bij koningin Leda verwekte en die uit een ei werden geboren.

In het museum zelf gaan we zitten op een van de banken op de binnenplaats, waar zich vroeger de parterre van het gemeentetheater bevond, en bewonderen we in alle rust de decoratie: de zuil van tractorbanden, waarop zich de boot van Gala en een zwarte paraplu bevinden, beeldt naar eigen zeggen van de kunstenaar het grootste surrealistische monument ter wereld uit. Daarvoor staat een Cadillac, de Regentaxi, waarin de chauffeur, twee mannequins op de achterbank en overal wijngaardslakken te zien zijn. Als men een munt in de gleuf van het rechter voorwiel doet begint het in de auto te regenen en gaat de paraplu bovenop de zuil met tractorbanden open en dicht. Andere elementen, zoals de sculptuur van koningin Esther van Ernst Fuchs of de monsters van verbrand hout aan de wanden, versterken de surrealistische indruk. Het theatermuseum Dalí toont een omvangrijke verzameling uit de artistieke loopbaan van de schilder, van zijn eerste impressionistische, futuristische en kubistische experimenten, zijn surrealistische creaties, tot aan werken uit zijn laatste levensjaren.

Onder het podium, onder de koepel, bevindt zich zijn graf. Na de dood van Gala en de brand van het kasteel van Púbol, waarbij Dalí bijna om het leven kwam (uit verdriet om het verlies van Gala had hij zich daar een tijd lang opgesloten), trok hij zich terug in zijn museum, waar hij zich vijf jaar lang in de zogenaamde Galatea-toren liet verplegen. Op zijn sterfbed verzocht hij in 1988 om onder de geodetische koepel van het museum te worden begraven. Hier bevinden zich nog steeds zijn stoffelijke resten.

We zetten onze bezichtiging voort. In de afzonderlijke zalen kunnen we een aantal van de belangrijkste werken van dichtbij bekijken, zoals Galarina, Portret van Pablo Picasso, Atomische Leda, De broodmand, Zacht zelfportret met gebakken spek, Het spectrum van sexappeal, Galatea van de hemellichamen of de indrukwekkende Naakte Gala die naar de zee kijkt, die op een afstand van 18 meter verandert in het portret van president Lincoln. Het is een van de belangrijkste werken waarin het Daliaanse concept van het dubbele beeld tot zijn recht komt.

Talrijke werken zijn door Dalí uitdrukkelijk voor de permanente tentoonstelling in dit museum gemaakt. Naast schilderijen en sculpturen is er ook sprake van complexe installaties, zoals de Mae West zaal (een installatie die een woonkamer nabootst waarvan de elementen een gezicht vormen) of de Windpaleiszaal (met een groot olieschilderij op het plafond). Zo brengen we een middag door in de fabelachtige wereld van de Daliaanse droom. Een waar genoegen.